De Talmud zegt:
een woord is één munt waard
Een stilte twee
En elke naam is een stilte
een woord en nog
een stilte waard
Vooraf, de stilte van verwachting
van hoop, de voorzetting
door generaties heen
Dan na de geboorte het woord:
de klank die beeld en daden
hoorbaar maakt, de naam geraakt
En dan de stilte van het niet meer zijn
woorden bij het afscheid
STIL, stil, stil gehoord
Tsja
Zo zou het moeten zijn
Mag het moeten zijn
Maar soms moeten namen
juist opnieuw worden gehoord
om wat uit onze stad is opgehaald
afgevoerd, vervoerd en vermoord
En daarom zijn op onze Goudse straten
in stilte, woord en Stolperstein
hun namen steeds opnieuw te horen
gaat geen woord of stilte verloren
Peter Noordhoek
Bron: Op deze foto, genomen circa 1960, is de vroegere joodse begraafplaats te zien, met links vooraan het poortje. De Boelekade begrensde ooit een water dat parallel lag aan de Blekerssingel. Waarschijnlijk komt de naam – die al in de 15e eeuw wordt genoemd – van de boelhouwers, de afgedekte schuiten die tot in de 17e eeuw in de vaart op Rotterdam werden gebruikt. In de 16e eeuw is er al sprake van bebouwing. Eeuwenlang vind je hier wasserijen en blekerijen naast sier- en moestuinen. In 1817 wordt naast het Bloemendaals Verlaat de begraafplaats van de Nederlands-Israëlitische gemeente aangelegd. Deze wordt in 1846 en 1856 uitgebreid. In de Tweede Wereldoorlog wordt het overgrote deel der joodse Gouwenaars door de Duitse bezetters afgevoerd en vermoord. Na 1942 worden er geen doden meer begraven. Op de foto zien we rechts naast de begraafplaats het gebouw van de grossier in levensmiddelen fa. Reneman & van der Heijden. Vanwege de hoge waterstand wordt besloten de graven te ruimen en lichamen en grafstenen over te brengen naar Wageningen en Woerden (1976). In 1980 wordt het poortje samen met een stukje muur overgebracht naar het Raoul Wallenbergplantsoen, waarbij tevens een plaquette wordt aangebracht ter herinnering aan de verwoeste joodse gemeenschap van Gouda. Het gedicht is geschreven op verzoek van de Sichting Libertum en de gemeente Gouda, naar aanleiding van de Holocaust herdenking op 27 januari 2021.
Volgnr.: 087 Bron: SAMH 0440. 1574