Houtmansbad

Zwemmen, gillen
spatten en spetteren
op een mooie zomerdag
in het oude Houtmansbad

Water blijft water
En plezier verjaart niet
maar toen waren kennelijk
de geslachten nog gescheiden
En misten de jongens
waarschijnlijk node de meiden

Maar wat waren de hokjes hoog
Keek er niemand naar de klok 
En stond bijna niemand voor de foto stil
Zelfs nu nog hoor je het gegil

Peter Noordhoek

Bron:
Deze prentbriefkaart uit omstreeks 1904 laat zien hoe Gouda’s eerste zwembad er uitzag, aan de Houtmansgracht, tijdens het uurtje schoolzwemmen voor leerlingen van een van de jongensscholen. In 1846 wordt deze eerste Stedelijke Bad- en Zweminrichting in gebruik genomen. Er zijn kleedhokjes en een klok die aangeeft wanneer de zwemmers het water uit moeten. In dit ‘natuurbad’ wordt in 1886 de Goudsche Zwemclub (GZC) geboren, die al snel landelijk triomfen viert. Dit gebeurt met name dankzij bakker Lubertus Enicus Beszelzen (1865-1946), die in 1888 in Amsterdam het officieuze landskampioenschap op de 600 meter zwemmen in open water wint en daarvoor in ‘zijn’ zwembad aan de Houtmansgracht wordt gehuldigd. Het zwemwater wordt in de eerste decennia uit de Blekerssingel gehaald, ook in het jaar van deze foto. Na klachten over smerig water wordt het zwembad in 1927 verbouwd en uitgebreid, waarna het water voortaan uit de Hollandsche IJssel wordt gehaald. Het bad trekt jaarlijks tienduizenden bezoekers. Na de opening van het Spaardersbad in 1939 lopen deze aantallen echter snel terug, en in de uiterst koude Hongerwinter van ‘44/’45 belandt alle hout in Goudse kachels. Na de oorlog wordt het restant van het zwembad gesloopt en verdwijnt de betonnen bak onder een dikke laag aarde.
Volgnr.: 	024 					
Bron: 	SAMH 0440. 55910